پاسخ اين سوال را حديثي كه از طرق شيعه و اهل تسنن از پيا مبر اكرم صلي الله عليه وآله وسلم

 نقل شده است مي دهد ،آنجا كه مي فرمايد :« مَا مِنْ أَحَدٍ إِلَّا وَلَهُ مَنْزِلٌ فِي الْجَنَّةِ ، وَمَنْزِلٌ مِنَ النَّارِ

، فَأَمَّا الْكَافِرُ فَإِنَّهُ يَرِثُ الْمُؤْمِنَ مَنْزِلَهُ مِنَ النَّارِ ، وَالْمُؤْمِنُ يَرِثُ الْكَافِرَ مَنْزِلَهُ مِنَر دوزخ دارد ،الْجَنَّةِ ” .

فذلك قوله اورثتموها بما كنتم تعملون »هركس بدون استثناءجايگاهي در بهشت و جايگاهي دردوزخ

 دارد،كافران جايگاه دوزخي مؤمنان را به ارث مي برند ومؤمنان جايگاه بهشتي كافران را،واين است

معني كلام خداوند«اورثتموها بما كنتم تعملون» اين حديث در واقع اشاره به آن  است كه در هاي

سعادت و شقاوت به روي همگان باز است . هيچ كس از آغاز ،بهشتي آفريده نشده ونه هيچ كس

دوزخي ،بلكه همه كس استعداد رسيدن به هر دو را دارند،و اين اراده خود آنهاست كه سر

نوشتشان را تعيين ميكند بديهي است  هنگامي كه مؤمنان با اعمال خود به بهشت راه يافتند و

افراد نا پاك وبي ايمان به دوزخ ،جاي خالي هر كدام به طور طبيعي در اختيار ديگري قرار خواهد

گرفت

 وبه هر حال اين آيه واين حديث يكي از دلائل روشن نفي جبر وطرف داري از اصل آزادي اراده

است

  وَ نَزَعْنا ما في‏ صُدُورِهِمْ مِنْ غِلٍّ تَجْري مِنْ تَحْتِهِمُ الْأَنْهارُ وَ قالُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذي هَدانا لِهذا وَ ما کُنَّا لِنَهْتَدِيَ لَوْ لا أَنْ هَدانَا اللَّهُ لَقَدْ جاءَتْ رُسُلُ رَبِّنا بِالْحَقِّ وَ نُودُوا أَنْ تِلْکُمُ الْجَنَّةُ أُورِثْتُمُوها بِما کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ اعراف 43

منبع:آرامش ابدي / عليرضا زكي زاده رناني